কৃষক বিদ্ৰোহ : অসমৰ বৰপেটা জিলাৰ সৰুক্ষেত্ৰী মৌজাৰ অন্তৰ্গত সৰ্থেবাৰী মহকুমাৰ অন্তৰ্গত লাচিমা এখন গাঁও। এই অঞ্চলৰ বাসিন্দাসকল সাধাৰণতে অৰ্থনৈতিকভাৱে ভাল নাছিল আৰু ঔপনিৱেশিক শাসনে জাপি দিয়া ভূমিৰ ৰাজহ সঘনাই বৃদ্ধিৰ ফলত বিৰূপ প্ৰভাৱ পৰিছিল। ইংৰাজ চৰকাৰে সৰ্থেবাৰীৰ মৌজাদাৰ আৰু মণ্ডলক কাৰ্যকৰীভাৱে ৰাজহ সংগ্ৰহ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিলে। ১৮৯৪ চনৰ ২১ জানুৱাৰীত মৌজাদাৰজন মণ্ডলৰ সৈতে ৰাজহ সংগ্ৰহৰ বাবে কাপলা গাঁৱলৈ যায়। ২১ জানুৱাৰীৰ দিনা বজালী অঞ্চলৰ সৰুক্ষেত্ৰী মৌজাৰ মৌজাদাৰ দাসোৰাম চৌধুৰী আৰু মণ্ডল হলিৰাম মিশ্ৰই খাজনা সংগ্ৰহৰ বাবে যাঁওতে ৰাইজে দুয়োকে বৰ বেয়াকৈ প্ৰহাৰ কৰে । তাৰ ফলত দুয়োৰে মৃত্যু হয়। সেই ঘটনাৰ খবৰ পাই আৰ বি মেককেব, কামৰূপৰ উপ আয়ুক্তই ত্ৰয়োদশ বংগ পদাতিক বাহিনীৰ এটা দলৰ সৈতে ২৪ জানুৱাৰীৰ সন্ধিয়া লাচিমালৈ লৰালৰিকৈ যায়।
ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ এনে দমনমূলক নীতিৰ লগতে অত্যাধিক কৰ সংগ্ৰহৰ পৰিণতিত প্ৰতিবাদ স্বৰূপে অসমৰৰ ঠায়ে ঠায়ে ৰাইজমেল অনুষ্ঠিত হৈছিল আৰু লগতে অসমত বহুতো কৃষক বিদ্ৰোহ হৈছিল ǀ বজালীৰ বিভিন্ন অঞ্চলতো অনুষ্ঠিত এনে ৰাইজমেলে কৃষকসকলক সচেতন কৰি তুলিছিল । পিছদিনা ৰাতিপুৱা তেওঁলোকক গ্ৰেপ্তাৰৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰি উনপঞ্চাশজন লোকক গ্ৰেপ্তাৰ কৰি অস্থায়ী লক-আপত ৰখা হয়। কাপ্পা গাঁৱৰ ঘটনাৰ সৈতে জড়িত প্রায় ৭৫ জন লােকক বৰপেটাৰ মহকুমাধিপতিয়ে আটক কৰে যদিও ৩০০০ লােকৰ ভাবুকিত পিছত মুকলি কৰি দিবলৈ বাধ্য হয়। পিছদিনা উপায়ুক্ত মেক-কেবে ঘটনাস্থলীত উপস্থিত হৈ মুঠতে ৫৯ জন বিদ্রোহী কৃষকক গ্রেপ্তাৰ কৰি অস্থায়ী জেলত ভৰাই থৈছিল। বন্দীসকলৰ মুক্তি বিচাৰি ৬০০০ লােকৰ স্বাক্ষৰিত এখন আবেদন উপায়ুক্তৰ ওচৰত দাখিল কৰে যদিও মেক-কেবে সঁহাৰি নজনায় আৰু শক্তি প্রয়ােগ কৰি ৰাইজক খেদি পঠিয়ায়। পুলিচে আটক কৰাসকলৰ ভিতৰত গােসাই দলৈ আৰু কেইবাজনাে মুখীয়াল লােক আছিল। বন্দীসকলক গৰুৰদৰে কান্ধত যুবলি দি হাল টনাই ৰাইজক দৃষ্টান্ত দেখুৱাইছিল যাতে ভৱিষ্যতে কোনেও বিদ্রোহ কৰিবলৈ সাহস কৰিব নোেৱাৰে।ǀপুলিছে আটক কৰা মানুহখিনিৰ ওপৰত অমানুষিক অত্যাচাৰ চলিল ǀৰাইজক সতৰ্ক কৰিবলৈ আটক কৰা মানুহখিনিৰ ডিঙিত যুঁৱলি বান্ধি তেঁওলোকৰ হতুৱাই হাল টনোৱা হয় ǀ ১৬ জনক সশ্ৰম কাৰাদণ্ড বিহা হয় ǀ পিছলৈ কলিকতা হাইকৰ্টৰ নিৰ্দেশত অপৰাধীসকলৰ কিছু শাস্তি লাঘৱ হয় ǀ
